مقایسه طراحی، تدوین و اجرای دوره ی آموزش الکترونیکی ضمن خدمت کارکنان دانشگاه علوم پزشکی تهران با رویکرد طراحی آموزش الکترونیکی سنتی و رویکرد طراحی آموزش الکترونیکی سریع

تدوین محتوای الکترونیکی سریع، رویکردی جدید برای تدوین محتوای الکترونیکی است که با تغییر در فرایند و ابزارهای مورد استفاده، زمان و هزینه ی ساخت محتوای الکترونیکی را کاهش می دهد. از آنجایی که این رویکرد به تازگی در حیطه آموزش الکترونیکی مطرح شده است، مطالعات معدودی به مقایسه این رویکرد تولید محتوا و رویکرد سنتی آن پرداخته اند. مطالعه آزمایشی حاضر در سال 1387 روی 100 نفر از کارکنان اداری دانشگاه علوم پزشکی تهران، میزان یادگیری، رضایت از دوره، قابلیت کاربری دوره، نگرش نسبت به رایانه، زمان صرف شده و تعداد افراد بکارگرفته شده در تدوین محتوا بر اساس این دو رویکرد، را مقایسه نموده است. کارکنان مورد مطالعه با روش تصادفی بلوکی به دو گروه 50 نفری آزمایشی و گواه تقسیم شدند. تدوین محتوای یادگیری الکترونیکی سنتی بر اساس مدل طراحی آموزشی آبشاری addie و با استفاده از نرم افزار macromedia flash و تدوین محتوا با رویکرد تولید محتوای الکترونیکی سریع، شامل پردازش موازی سه مرحله تحلیل، طراحی و تدوین و استفاده از نرم افزار adobe presenter بود که نظیر دیگر ابزارهای تدوین محتوای الکترونیکی سریع، بسیاری از فرآیندها را به طور خودکار انجام می دهد. ابزارهای جمع آوری داده ها شامل پرسشنامه های پیش آزمون، پس آزمون، آزمون نهایی و پرسشنامه خودارزیابیِ میزان یادگیری، پرسشنامه میزان رضایت کارکنان از دوره آموزشی، پرسشنامه قابلیت کاربری دوره و پرسشنامه نگرش نسبت به رایانه بود. پاسخ های پیش بینی شده، بر پایه مقیاس لیکرت درجه بندی شده بود. در مورد کلیه پرسشنامه ها، روایی محتوا با کمک 10 نفر از صاحب نظران و پایایی بر اساس ضریب آلفای کرونباخ تعیین شد. یافته ها حاکی از افزایش معنادار نمره پس آزمون نسبت به پیش آزمون در هر دو گروه، بود (0/001<p). مقایسه نمره پیش آزمون، پس آزمون، آزمون پایانی و خودارزیابی کارکنان از میزان یادگیریشان در دو گروه تفاوت معناداری نداشت. رضایت از محتوای آموزشی، رضایت از شیوه آموزش، رضایت از برنامه آموزش الکترونیکی و رضایت از کل برنامه در دو گروه تفاوت معناداری نداشت. درک کارکنان درباره قابلیت کاربری دوره های آموزش الکترونیکی تدوین شده با دو رویکرد یاد-شده، بر اساس سه مقوله ی قابلیت یادگیری، رضایت از دوره و کارایی دوره، نیز در دو گروه تفاوت معناداری نداشت. نگرش کلی نسبت به رایانه در کارکنان تحت آموزش با دوره آموزشی مبتنی بر رویکرد سنتی (0/3 ± 4/10) و رویکرد سریع (0/6 ± 4/08)، مثبت بود و این نگرش بعد از طی دوره، نسبت به قبل، تفاوت معناداری پیدا نکرد. زمان تدوین محتوا در رویکرد یادگیری الکترونیکی سنتی، 141 روز و در رویکرد سریع 24 روز کاری بود (نسبت 1 به 5/8). نظر به عدم تفاوت دو رویکرد مذکور در میزان یادگیری یادگیرندگان، رضایتمندی آنها از دوره، درک آنها از قابلیت کاربری دوره، نگرش آنها نسبت به رایانه در قبل و بعد از طی دوره و کاهش قابل توجه زمان تدوین دوره و هزینه های مترتب بر آن، در رویکرد تدوین محتوای الکترونیکی سریع، استفاده از این رویکرد برای آموزش الکترونیکی کارکنان دانشگاه ها، پیشنهاد می شود.